Dmuchana lala

Reżyseria: Hirokazu Koreeda Alternatywny tytuł: Air Doll / Kûki ningyô Produkcja: Japonia, 2009 Długość: 2 godz. 5 min.

Hideo żyje samotnie w wielkim mieście mając za towarzyszkę jedynie dmuchaną lale, której nadał imię Nozomi. Pewnego dnia gdy Hideo był w pracy Nozomi ożyła rozpoczynając swoją podróż po wielkim mieście, w trakcie której natrafiła na małą wypożyczalnię filmów Cinama Circus. Pracujący w niej Junichi wydaje się Nozomi inny od spotkanych dotąd przez nią ludzi. Coś każe jej myśleć, że ten człowiek jest inny od pozostałych, jest bardziej podobny do niej. Od tego momentu Nozomi zaczyna wieść podwójne życie ukrywając przed Hideo swoją przemianę. Nocami odgrywa swoją dawną rolę dmuchanej lali, a w ciągu dnia gdy Hideo nie ma w domu, udaje się do swojej nowej pracy w Cinama Circus u boku Junichiego. Koreeda w swoim filmie nie śledzi jedynie losów Nozomi. Jej historia przeplata się z losami kilkorga okolicznych mieszkańców którzy w mniejszym lub większym stopniu oddziałują na siebie często nieświadomi istnienia pozostałych. Co takiego może jednak łączyć cudownie ożywioną seks zabawkę i niczym nie wyróżniających się na pierwszy rzut oka mieszkańców wielkomiejskiej okolicy? Kluczem do tej zagadki są dwa przewijające się przez film słowa: “pustka” i “substytut”.

Dmuchana lala jest przypominającym z zewnątrz człowieka substytutem miłości. Pustym jednak w środku, pozbawionym treści i emocjonalnej więzi z człowiekiem. To ta więź decyduje o unikalności przedmiotu, jej brak czyni substytut łatwym do zastąpienia a przez to bezwartościowym. Pozbawiony tej więzi substytut istniejący jedynie w celu zapełniania miejsca po przedmiocie emocjonalnie związanym z człowiekiem nigdy nie będzie w stanie całkowicie wypełnić miejsca po nim, gdyż brak mu będzie tej emocjonalnej wartości. Przedmiotem tym nie musi być rzecz, równie dobrze mogą to być wspomnienia bądź emocje. Wspomnienia po utraconej osobie, czasie z nią spędzonym, proste niespełnione ludzkie potrzeby, czy też uczucie porażki łączące się z niespełnieniem oczekiwań osób nam najbliższych. 

Nowonarodzonej Nozomi nie wystarcza już powietrze którym była wypełniana będąc zwykłą dmuchaną lalką. Wraz z chwilą stania się człowiekiem zaczęła odczuwać, że choć nie jest całkowicie pusta w środku to jednak nie jest też tak naprawdę wypełniona. Ta pustka w środku, praktycznie niedostrzegalna dla innych, ale i u innych budzi w niej potrzebę ukrycia swojej odmienności. Przekonana o tym, że jej stan jest odosobnionym przypadkiem Nozomi ukrywa ją kierowana potrzebą bycia normalną. Normalność okazuje się jednak jedynie maską, skorupą, ułudą pierwszego wrażenia pod którą skrywa się prawdziwy człowiek. Odkrycie to pozwala Nozomi zaakceptować swoją pustkę jako normalną część życia. Akceptacja z kolei pozwala jej przestać skupiać się na wypełnianiu tej pustki. Pozwala pogodzić się z faktem jej posiadania, a poprzez to stać się częścią jej przeszłości. Nozomi nie skupia się odtąd na wypełnianiu pustki, ale na jej zastępowaniu. 

Pośród mieszkańców okolicy w której żyje Nozomi wielu jest do niej podobnych. Są niczym lalki, stanowiące przypominającą prawdziwego człowieka skorupę z pustym wnętrzem. Ludzie ci nie są w stanie zaakceptować swojej pustki. Żyją wciąż przeszłością bojąc się konfrontacji z teraźniejszością odwracają się od niej gdyż zmierzenie się z nią oznaczałoby zmierzenie się z własną pustką. Skupieni na wypełnianiu pustki substytutami za wszelką cenę starają się jej nie dostrzec. 

Opowieść Koreedy dopełniają zdjęcia Ping Bin Lee. Kamera w jego ręku pozostaje w nieustannym ruchu w opozycji do bardzo oszczędnie poruszających się aktorów. Czasami jej ruch jest praktycznie niedostrzegalny, ale jednak obecny i zawsze pieczołowicie zaplanowany. Na uwagę zasługuje również kreacja Doony Bae grającej Nozomi. Oszczędna w dialogach postać Nozomi wymagała od aktorki przekazywania jej emocji głównie za pomocą mimiki twarzy i gestów ciała z czym poradziła sobie wybornie.