11 marca 2016

Głos góry

Reżyseria: Mikio Naruse Alternatywny tytuł: Yama no Oto / Sound of the Mountain Produkcja:Japonia, 1954 Długość: 1 godz. 36 min.


Shingo Ogata mieszka wraz z żoną Yasuko oraz synem Shuichim i jego żoną Kikuko w starym okazałym domu na przedmieściach. Shingo będąc bardzo pobłażliwym w stosunku do Shuichiego przymyka oczy na romanse syna oraz nie sprzeciwia się jego decyzji o rozwiedzeniu się z Kikuko, która pomimo starań nie jest w stanie zajść w ciążę. Pomimo niebywałej sympatii jaką darzy synową godzi się utrzymywać przed nią zamierzenia syna w tajemnicy. Jednak na świadomej wszystkiego Kikuko niewierność męża odciska głębokie brzemię. W tym samym czasie w domu Ogatów zjawia się wraz z dziećmi ich córka Fusako, która odeszła od męża. Starzejący się Shingo jest świadkiem rozpadu małżeństw swoim dzieci i postępującego rozkładu własnej rodziny w której do głosu dochodzą dawne urazy oraz wspomnienia doznanych krzywd. 

Co prowadzi do rozpadu rodziny Ogatów? Czy odpowiedzialne są za niego rozluźnienie i liberalizacja norm życia społecznego wynikające z przemian po II Wojnie Światowej? A może jego korzenie sięgają dużo głębiej, ukryte pod powierzchnią czekając na pęknięcia w zafałszowanej fasadzie szczęśliwej rodziny? Wśród kurtuazyjnych uprzejmości jakie wymieniają między sobą mieszkańcy domu Ogatów kryją się ciche i subtelne przejawy dawnych oraz obecnych animozji. Zazdrosna o urodę bratowej Fusako, która uważa że jej problemy małżeńskie wiążą się z jej własnym mało atrakcyjnym wyglądem nie waha się wypominać bezdzietności Kikuko. Naśladuje w tym postępowanie swojej matki wciąż owładniętej zazdrością wobec swojej starszej, uchodzącej za piękność siostry, która gdyby tylko nie zmarła młodo wyszła by za Shingo. To uczucie niższości wobec siostry oraz poczucie bycia jedynie zastępstwem dla siostry towarzyszy i zakorzenia się w niej tak głęboko, że nawet na jesieni życia jest czymś do czego często powraca w rozmowach. 


Zapatrzony w syna Shingo nie jest w stanie dostrzec jego prawdziwej, samolubnej i egocentrycznej natury w której niewątpliwie odbijają się lata pobłażliwego traktowania jakim cieszył się ze strony ojca. Dopiero upokorzenia jakim poddawana jest przez męża będąca ulubienicą teścia Kikuko skłaniają go do bliższego pochylenia się nad postępowaniem syna. Jednak w postępowaniu Shingo znów można dostrzec tendencję ślepego idealizowania i pobłażania tym którzy akurat są jego ulubieńcami. Wypomina mu to jego córka Fusako wobec której był zawsze znacznie bardziej krytyczny niż wobec jej brata czy też obecnie wobec jego żony, choć ta sama wyładowuje swoje frustracje na najstarszej córce. Chociaż uważający, że postępowanie Fusako wobec męża od którego uciekła nie rozwiązuje problemu, a jedynie szkodzi jej dzieciom Shingo nie ma podobnych zastrzeżeń wobec postępującej podobnie Kikuko. Kikuko żyjąc wraz z mężem przez wiele lat w związku bez miłości starannie zachowywała przez cały ten czas pozory szczęśliwego małżeństwa odgrywając rolę przykładnej żony tłumiąc jednoczenie w sobie dumę i przełykając upokorzenia ze strony niewiernego męża. Ostatecznie jednak ona również doprowadzona do ostateczności nie zawahała się przed groźbami i szantażem. 


W ukazanej głównie z punktu widzenia Shingo historii niewielki mamy wgląd w umysł innych jej bohaterów za wyjątkiem subtelnych gestów i słów kluczy ukrytych między codziennymi rozmowami. Tak jak maska teatru No którą dostaje od znajomego Shingo bohaterowie wydają się na zewnątrz żywi, niezmienni i jednocześnie niewzruszeni jednak pod tą maską kryje się zupełnie inna osoba. Osoba która z jednej strony wciąż się zmienia w ciągu swego życia, z drugiej jednak taszczy za sobą bagaż przeszłości. Bagaż o którego ciężarze stanowią dawne urazy, krzywdy i doświadczenia, a którego nie sposób się pozbyć. Te narastające przez lata troski szukając ujścia co jakiś czas wypływają na powierzchnię zaprzątając nasz umysł. Gdyby tylko tak jak to wymarzył sobie Shingo można by było “wyprać” umysł z tych trosk.

1 komentarz:

  1. Jeśli interesujesz się również literaturą, koniecznie sięgnij po pierwowzór filmu - powieść o tym samym tytule pióra noblisty Kawabaty. Arcydzieło :)

    OdpowiedzUsuń